Lekcja 10

Temat: Wewnątrz sieci

Czym jest sieć?
Sieć to takie elementy, które umożliwiają dwom lub większej liczbie komputerów komunikowanie się ze sobą i z innymi urządzeniami. Elementy te to sprzęt i oprogramowanie. Obecnie sieci rozwinęły się w dwóch kierunkach:

• Sieci lokalne - LAN (Local Area Network) używane są do łączenia urządzeń, które znajdują się w bliskiej odległości.
• Sieci rozległe - WAN (Wide Area Network) służą do łączenia sieci na znaczne odległości.

Sieci możemy podzielić także na;

• Kablowe
• Bezprzewodowe

Z czego składa się sieć?

Wśród składników sieci komputerowej można wyróżnić następujące, główne grupy:

• hosty – czyli komputery sieciowe, dzięki którym użytkownicy mają dostęp do sieci;
• serwery – stale włączone komputery o dużej mocy obliczeniowej, wyposażone w pojemną i wydajną pamięć operacyjną i pamięć masową;
• medium transmisyjne – nośnik informacji, realizujący funkcję kanału komunikacyjnego. Są to kable: miedziane i światłowodowe i/lub fale radiowe;
• sprzęt sieciowy – koncentratory, przełączniki, routery, karty sieciowe, modemy, punkty dostępu;
• oprogramowanie – programy komputerowe zainstalowane na hostach, serwerach i innych urządzeniach sieciowych.

 Czym jest DNS?

 DNS  jest systemem serwerów przechowujących dane na temat adresów domen. 

Dzięki istnieniu serwerów DNS, użytkownicy Internetu mogą posługiwać się adresami WWW w postaci łatwej do przyswojenia (złożonymi z liter i cyfr), gdyż DNS "tłumaczy" je na ciąg znaków rozpoznawanych przez sieć komputerową, czyli na ciąg cyfr. Przykładowo, domena nazwa.pl jest "tłumaczona" na 85.128.128.36 . 

DNS to także protokół komunikacyjny opisujący metodę łączenia się klientów z serwerami DNS.

Do czego służy modem?

Modem jest urządzeniem, dzięki któremu komputery mogą przesyłać mię­dzy sobą informacje za pośrednictwem linii telefonicznej. Modem to skrót od modulator-demodu­lator. Urządzenie moduluje sygnały wysyłane przez komputer,
przekształcając dane z postaci binarnej na system używany w telefonii, lub demoduluje nadesłane sygnały tak, by komputer mógł je odczytać.

Metody dostępu do sieci:

ISDN

ISDN to sieć cyfrowa z integracją usług (Integrated Services Digital Network – ISDN). Pozwala poprzez standardowe linie telefoniczne przesyłać dane w obrębie firmy, miasta lub kraju. ISDN to więcej niż same obwody, jest to również specyfikacja sygnałów przesyłanych tymi obwodami

ISDN przesyła głos i dane poprzez, co niezwykle ważne, standardowe linie telefoniczne w postaci cyfrowej. Połączenie lokalizacji abonenta z centralą telefoniczną może odbywać się z kilkoma różnymi prędkościami, z których każda łączy transmisję 19,2 kb/s i 64 kb/s. Komputer wyposażony w adaptery terminali i routery ISDN może łączyć możliwości transmisji głosu i danych.

DSL

DSL (od ang. Digital Subscriber Loop) - cyfrowa pętla abonencka, rodzina technologii szerokopasmowego dostępu do Internetu. Standardowa prędkość odbierania danych waha się od 128 Kbps do 24,000 Kbps w zależności od zastosowanej technologii DSL i jej poziomu.

Dla technologii ADSL prędkość wysyłania danych jest niższa od prędkości ich odbierania natomiast symetryczna dla SDSL. Wynalazcą modemów DSL był Joseph W.Lechleitter pracownik firmy Bellcore, który zademonstrował projekt budowy tych urządzeń w latach 80.

ADSL

Asymmetric Digital Subscriber Line to technika umożliwiająca szerokopasmowy asymetryczny dostęp do sieci teleinformatycznych a w tym do Internetu i będąca odmianą DSL.

W technice tej do przesyłania danych wykorzystuje się częstotliwości większe od 25 kHz, które nie są używane przy przesyłaniu głosu rozmowy telefonicznej. Asymetria polega tutaj na tym, iż przesyłanie danych z sieci do użytkownika jest szybsze niż w drugą stronę. Technologia ta stworzona została z myślą o użytkownikach częściej odbierających dane (np. ze stron internetowych) niż wysyłających dane (np. posiadających serwer internetowy).

Czym jest PLC?

PLC to pojęcie używane w odniesieniu do zbioru technologii umożliwiających transmisję danych przez sieć elektroenergetyczną. Technologia oparta jest na przesyłaniu równolegle z napięciem zasilającym o częstotliwości 50 (lub 60) Hz sygnału z danymi o wiele wyższej częstotliwości (od kilku kiloherców do kilkudziesięciu megaherców). Wykorzystuje to sposób podejścia do sieci elektroenergetycznej i domowej instalacji elektrycznej jako naturalnego medium transmisji sygnału alternatywnego dla mediów takich jak sieć telekomunikacyjna, sieć radiowa itp. Sprawia to, że rozwiązanie to jest atrakcyjne finansowo, ponieważ wykorzystuje już istniejącą infrastrukturę sieci zasilających.

Łączność satelitarna:

Satelitarne usługi internetowe stosowane są w miejscach, w których naziemny dostęp do Internetu jest nieosiągalny oraz tam gdzie wymagany jest mobilny dostęp do sieci. Internet drogą satelitarną dostępny jest globalnie, również dla statków na morzu oraz poruszających się pojazdów naziemnych.

Klienci internetu satelitarnego to klienci od zwykłych użytkowników domowych z jednym komputerem do dużych odległych ośrodków biznesu z ilością komputerów liczoną w setkach.

Lekcja 9

Temat: Konserwacja komputera i systemu

Sprzęt komputerowy – materialna część komputera. Ogólnie hardware'em nazywa się sprzęt komputerowy jako taki i odróżnia się go od software'u – czyli oprogramowania.

Podział ten jest nieostry, gdyż współcześnie wiele elementów sprzętu komputerowego posiada "wszyte" weń na stałe oprogramowanie, stanowiące jego integralną część, bez którego elementy te nie mogłyby funkcjonować. Np. większość drukarek komputerowych posiada w swojej pamięci zestaw komend, przy pomocy których realizuje proces drukowania i których odpowiednik znajduje się w pamięci komputera stanowiąc programowy sterownik tego urządzenia. Wiele urządzeń – typu karty graficzne, płyty główne posiada własne oprogramowanie nazywane BIOS-em. W stosunku do oprogramowania niektórych urządzeń używa się słowa firmware.

Sprzętem komputerowym jest np.:

• procesor
• płyta główna
• pamięć komputerowa
• urządzenia peryferyjne
• drukarka
• skaner
• modem
• kamera internetowa

Oprogramowanie – całość informacji w postaci zestawu instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów. Celem oprogramowania jest przetwarzanie danych w określonym przez twórcę zakresie. Oprogramowanie to dział informatyki. Oprogramowanie jest synonimem terminów program komputerowy oraz aplikacja, przy czym stosuje się go zazwyczaj do określania większych programów oraz ich zbiorów.

Oprogramowanie tworzą programiści w procesie programowania. Oprogramowanie jako przejaw twórczości jest chronione prawem autorskim, twórcy zezwalają na korzystanie z niego na warunkach określanych w licencji.

Oprogramowanie pisane jest zazwyczaj przy użyciu różnych języków programowania z wykorzystaniem algorytmów. Programy przekształcające oprogramowanie z postaci źródłowej na binarną to kompilatory.

Oprogramowanie dzieli się ze względu na przeznaczenie:

• oprogramowanie systemowe – realizujące funkcje konieczne dla działania systemu komputerowego,
• oprogramowanie do tworzenia oprogramowania,
• biblioteki programistyczne – oprogramowanie do wykorzystania przez inne programy,
• oprogramowanie użytkowe – mające bezpośredni kontakt z użytkownikiem i realizujące usługi dla tego użytkownika za pomocą aplikacji, z technicznego punktu widzenia jest to oprogramowanie korzystające z usług m.in. systemu operacyjnego, a szerzej – oprogramowania systemowego.

Plik to uporządkowany zbiór danych o skończonej długości, posiadający szereg atrybutów i stanowiący dla użytkownika systemu operacyjnego całość. Nazwa pliku nie jest częścią tego pliku, lecz jest przechowywana w systemie plików.

Pliki dzieli się na:

• Katalogi
• Dowiązania symboliczne
• Kolejki FIFO
• Pliki wykonywalne

Atrybuty plików w systemie Windows:

• Tylko do odczytu – chroni pliki przed zmianą, usunięciem czy przeniesieniem;
• Ukryty – ukrywa pliki w widoku katalogu je zawierającym;
• Systemowy – przydzielony dla plików wykorzystywanych przez system operacyjny i należących do tego systemu;
• Archiwalny – atrybut pliku archiwalnego (określa czy dany plik został zmodyfikowany od momentu jego ostatniej archiwizacji, zazwyczaj jest nadawany każdemu plikowi zaraz po jego utworzeniu lub zmodyfikowaniu);
• Katalog – oznacza, że plik jest katalogiem
• Volume – oznacza, że jest to tylko etykieta wolumenu

Partycja – logiczny, wydzielony obszar dysku twardego, który może być sformatowany przez system operacyjny w odpowiednim systemie plików. Niekiedy określenie partycja odnosi się do wydzielonego zasobu innego niż dysk twardy, np. partycja jako wydzielony logiczny komputer (PR/SM) lub partycjonowanie przełączników Fiber Channel lub ESCON Director.

Klaster dyskowy - w systemie plików podstawowa jednostka przechowywania danych, składająca się z jednego lub kilku sektorów nośnika danych. Obszar jednego klastra można wypełnić danymi należącymi tylko do jednego pliku.

Klastrom nadaje się kolejne numery, które system plików używa do określania położenia danego klastra na nośniku danych. Maksymalną liczbę klastrów określa stosowany system plików, a jej iloczyn z wielkością klastra określa maksymalną wielkość partycji.

Formatowanie dysku jest procesem przygotowania dysku twardego, partycji lub innego nośnika danych do zapisu danych.

Formatowanie partycji jest utworzeniem systemu plików lub wykasowaniem znaczników plików (formatowanie szybkie). Formatowanie nie usuwa danych. Usuwa jedynie znaczniki danych, nie usuwając samych danych. Istnieje wiele narzędzi służących do przeprowadzania tej operacji.

Wirus komputerowy – program komputerowy, posiadający zdolność replikacji, tak jak prawdziwy wirus, stąd jego nazwa. Wirus do swojego działania potrzebuje i wykorzystuje system operacyjny, aplikacje oraz zachowanie użytkownika komputera.

Wirusa komputerowego zalicza się do złośliwego oprogramowania.

Do zwalczania i zabezpieczania się przed wirusami komputerowymi stosuje się programy antywirusowe oraz szczepionki antywirusowe.

Wirusy komputerowe najczęściej klasyfikuje się ze względu na infekowany obiekt:

Wirusy dyskowe:

• infekujące sektory startowe dyskietek,
• infekujące początkowe sektory dysków twardych.

Wirusy plikowe:

• lokujące się na końcu pliku
• nadpisujące, lokują się na początku pliku, zwykle nieodwracalnie go niszczą
• nagłówkowe, wirusy te nie przekraczają rozmiaru jednego sektora (512 bajtów)
• wykorzystujące niezapisaną część ostatniej jednostki alokacji pliku
• lokujące się w pliku w miejscach gdzie jest niewykorzystany obszar pliku
• lokujące się w dowolnym miejscu pliku

Wirusy skryptowe:

• wsadowe, infekują pliki wsadowe np. typu.bat,.vbs,
• powłokowe, infekują pliki zawierające skrypty języka skryptowego powłoki systemowej np. dla linuxowego basha,
• makrowe, infekują pliki makropoleceń np. procesora tekstu czy arkusza kalkulacyjnego.
• lokacyjne, infekuje daną lokację lub plik.